“Όσοι πιστεύουν στην αναγκαιότητα των πυρηνικών όπλων στηρίζονται σε πέντε μύθους”

Πέντε χρόνια πριν, οι πρώην υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζορτζ Σουλτς και Χένρι Κίσινγκερ, ο πρώην υπουργός Αμύνης Ουίλιαμ Πέρι και ο πρώην γερουσιαστής Σαμ Ναν τάχθηκαν υπέρ ενός κόσμου απαλλαγμένου από πυρηνικά όπλα. Σήμερα, η ιδέα αυτή μοιάζει να έχει υποχωρήσει. Ενας λόγος είναι ο φόβος ότι ο αντίπαλος μπορεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ο προηγούμενος πρόεδρος χρησιμοποίησε αυτό το επιχείρημα για να εισβάλει στο Ιράκ. Υπάρχουν επίσης εκείνοι που εξακολουθούν να πιστεύουν στα πυρηνικά όπλα. Και όπως γράφει στους Νιου Γιορκ Τάιμς ο Ουορντ Ουίλσον, από το Ινστιτούτο Διεθνών Μελετών του Μοντερέι, η πίστη αυτή στηρίζεται....

σε πέντε διαδεδομένους μύθους.

Ο πρώτος είναι ότι τα πυρηνικά όπλα άλλαξαν την πορεία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Νέες έρευνες του ιστορικού Τσουγιόσι Χασεγκάουα δείχνουν ότι η Ιαπωνία παραδόθηκε όχι λόγω της ατομικής βόμβας, αλλά επειδή οι Σοβιετικοί εγκατέλειψαν την ουδέτερη στάση τους και έλαβαν μέρος στον πόλεμο. Εξήντα έξι ιαπωνικές πόλεις είχαν ήδη καταστραφεί από συμβατικά όπλα. Δεν θα έκαναν τη διαφορά άλλες δύο, η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.

Ο δεύτερος μύθος έχει σχέση με την «αποφασιστική καταστροφή». Οι πόλεμοι όμως δεν κερδίζονται με την εκτέλεση αμάχων, αλλά με την εκτέλεση στρατιωτών. Η πολιορκία του Λένιγκραντ το 1941-44 δεν εμπόδισε τους σοβιετικούς ηγέτες να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά του Χίτλερ. Ούτε ο βομβαρδισμός της Δρέσδης το 1945 ανάγκασε τη Γερμανία να παραδοθεί. Οσο ένας στρατός έχει την ελπίδα ότι θα νικήσει, οι πόλεμοι συνεχίζονται.

Υστερα υπάρχει ο μύθος της πυρηνικής αποτροπής. Πολλοί ηγέτες έχουν συμπεριφερθεί επιθετικά στη διάρκεια πυρηνικών κρίσεων. Το 1962, ο πρόεδρος Κένεντι και οι σύμβουλοί του γνώριζαν ότι ο αποκλεισμός της Κούβας μπορεί να οδηγούσε σε πυρηνικό πόλεμο. Κι όμως, δεν έκαναν πίσω. Οι οπαδοί των πυρηνικών όπλων μπορεί να ισχυριστούν ότι καμιά κρίση του Ψυχρού Πολέμου δεν οδήγησε σε πυρηνικό πόλεμο. Ετσι, όμως, μετατοπίζουν το επιχείρημα.

Ο τέταρτος μύθος είναι η μακροχρόνια ειρήνη. Η απουσία πυρηνικού πολέμου μετά το 1945 σημαίνει, σύμφωνα με το επιχείρημα αυτό, ότι τα πυρηνικά όπλα «διατήρησαν την ειρήνη». Δεν δεχόμαστε όμως ένα επιχείρημα μόνο και μόνο επειδή δεν έχει διαψευστεί. Δεν θα πετούσαμε με μια αεροπορική εταιρεία που θα ισχυριζόταν ότι ανακάλυψε ένα μηχάνημα που εμποδίζει την κόπωση των μετάλλων, θα το αποδείκνυε εξοπλίζοντας 100 αεροπλάνα με τα μηχανήματα αυτά για ένα χρόνο χωρίς να σημειωθεί κανένα δυστύχημα, και στη συνέχεια θα σταματούσε ξαφνικά κάθε επιθεώρηση και επισκευή και θα στηριζόταν αποκλειστικά σε αυτά τα μηχανήματα.

Ο τελευταίος και πιο επίμονος μύθος είναι ότι «το πυρηνικό τζίνι δεν μπορεί να ξαναμπεί στο μπουκάλι». Η τεχνολογία όμως αλλάζει συνεχώς. Μηχανήματα εξαφανίζονται είτε επειδή αντικαθίστανται από άλλα, πιο σύγχρονα, είτε απλώς επειδή δεν ήταν καλά. Το ερώτημα δεν είναι αν τα πυρηνικά όπλα μπορούν να τεθούν εκτός λειτουργίας, αλλά αν είναι χρήσιμα. Και η χρησιμότητά τους τίθεται υπό αμφισβήτηση, αφού κανείς δεν βρήκε την ευκαιρία να τα χρησιμοποιήσει τα τελευταία 67 χρόνια.

Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι 12 χώρες είτε εγκατέλειψαν τα πυρηνικά τους προγράμματα είτε διέλυσαν τα υπάρχοντα όπλα (όπως έκανε η Νότια Αφρική στις αρχές της δεκαετίας του '90) ή τα παρέδωσαν (όπως έκανε το Καζακστάν μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης). Μόνο εννιά χώρες έχουν σήμερα πυρηνικά όπλα: οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Κίνα, η Ινδία, το Ισραήλ, το Πακιστάν και η Βόρεια Κορέα.

Υπάρχει το επιχείρημα ότι το Ισραήλ θα ήταν η τελευταία χώρα που θα εγκατέλειπε τα πυρηνικά όπλα, λόγω της ιστορίας του και της απόφασής του να προστατεύσει τον εβραϊκό λαό μετά τη φρίκη του Ολοκαυτώματος. Όμως το Ισραήλ έχει έναν ισχυρό συμβατικό στρατό και είναι σύμμαχος με την ισχυρότερη χώρα του κόσμου. Αντίθετα, η τελευταία χώρα που θα δυσκολευόταν να παραιτηθεί από το πυρηνικό της οπλοστάσιο είναι η Γαλλία. Κι αυτό, επειδή η πραγματική αξία των πυρηνικών βομβών είναι ότι προσφέρουν κύρος, όχι προστασία.

defencenet.gr